بررسی مولفه های مدرنیسم در مجموعه داستان های کوتاه ابراهیم گلستان

مدرنیسم نوشدن و تحوّل ژرف و عظیم در همه ی جنبه های فرهنگی، هنری و اجتماعی در عصر جدید است. این رویکرد در ادبیات و دیگر جلوه های هنری، نوعی جدایی از سنّت های گذشته است که واقعیت های رئالیستی را زیر سوال برده و مفهوم تازه ای از واقعیت را در ذهن ترسیم کرد. این جنبش ادبی در دهه ی 1340 وارد فضای ادبی ایران شد که با روند رو به رشد خود، زمینه ی مناسبی را برای پیچیده شدن تکنیک های نویسندگان فراهم کرد. در این دوره، نویسنده ی مدرن در تلاش است تا با بدعتی در شیوه ی داستان نویسی، سبک خاص خود، را پدید آورد. هدف این پایان نامه بررسی مولفه های مدرنیسم در مجموعه داستان های کوتاه ابراهیم گلستان است و با محوریت پاسخگویی به دو پرسش اساسی تدوین شده است: 1- مهمترین مولفه های مدرنیسم در داستان های کوتاه ابراهیم گلستان کدامند؟2- زمینه های توجه نویسنده به چنین رویکردی به چه عامل/ عواملی مربوط می شود؟ مدرنیسم داستانی در ایران با آثار ابراهیم گلستان به شکل جدّی آغاز شد. ابراهیم گلستان از جمله نویسندگانی است که از شیوه ی روایت سنّتی رویگردان شد و به شیوه ی داستان نویسان مدرنیست غربی که با آثارشان آشنا بود، به فرم روی آورد. شیوه ی او در روایت داستان معمولاً این گونه است که، واقعیت محدودی از زمان حال را می گیرد و آن را با خاطرات زمان گذشته درهم می آمیزد. مهم ترین مولفه های مدرنیستی که می توان در داستان های او سراغ کرد، عبارتند از: اهمّیّت دادن به تصویر، فرم و شاعرانگی، تفاوت در شیوه ی روایت، تردید و عدم قطعیت، آشنایی زدایی و زبان متشخّص، هماهنگی ساختار و محتوا، در آمیختگی واقعیت با خیال، ضدّ قهرمان گرایی، فردیّت و جریان سیّال ذهن. در میان این مولفه ها، ابراهیم گلستان با توجه به شرایط سیاسی اجتماعی عصر خود و همچنین تأثیرپذیری از داستان های همینگوی و فاکنر و آشنایی اش با هنر سینما و فیلم سازی، از مولفه های تصویر، تک گویی درونی و فرم و شاعرانگی،بیشترین استفاده را کرده است.